hấp, nhẹ công chăm sóc, lại thích ứng tốt với thời tiết thất thường hiện nay. Và đặc biệt ở chỗ là cho ra sản phẩm thủy, hải sản an toàn chất lượng nên giá bán luôn ở mức cao hơn so với nuôi thủy sản công nghiệp” ông Hai Thái chia sẻ.

Không riêng gì gia đình ông Hai Thái, phần lớn người dân sống ở rừng ngập mặn thuộc 2 huyện Năm Căn và Ngọc Hiển, tỉnh Cà Mau đã có cuộc sống khá sung túc nhờ sản xuất theo mô hình trồng rừng kết hợp với nuôi thủy sản quảng canh dưới tán rừng.

Gần 20 năm trước, do ít đất sản xuất, hộ gia đình ông Phạm Văn Nguyện ở huyện Cái Nước đã đưa “bầu đàn thê tử” về ấp Đất Biển, xã Viên An Đông, huyện Ngọc Hiển lập nghiệp. Cũng như nhiều bà con khác, gia đình ông sinh sống chủ yếu nhờ vào khai thác cây rừng và thu bắt các loại thủy, hải sản tự nhiên dưới tán rừng ngập mặn. Khi cây rừng ngày một mất dần do sạt lở và ảnh hưởng của biến đổi khí hậu và từ đó nguồn lợi thủy sản tự nhiên đã bị cạn kiệt thì cuộc sống gia đình ông cũng gặp nhiều khó khăn.

Theo nhiều người dân sống ở vùng rừng ngập mặn, quanh năm thì việc lợi ích kép của của mô hình sản xuất dưới tán rừng đã giúp cho cuộc sống của người dân không những được cải thiện rõ nét, mà bà con ngày càng ý thức hơn trong việc trồng, chăm sóc và bảo vệ rừng. Nhận rõ điều này, thời gian qua, tỉnh Cà Mau đã và đang nhân rộng mô hình sản xuất dưới tán rừng, xem đây là định hướng phát triển bền vững.

Rừng và cá, tôm, cua phải nương tựa vào nhau

Theo đánh giá của ngành chức năng, mô hình nuôi thủy sản dưới tán rừng theo hình thức quảng canh có nhiều ưu điểm hơn nuôi thâm canh hoặc bán thâm canh. Nếu bố trí 50% đất rừng, 50% đất nuôi thủy sản, mỗi năm có thể thu lợi nhuận trên 100 triệu đồng/ha.

Nếu trước kia, hầu hết người dân đều nghĩ rằng phải phá rừng để lấy đất nuôi tôm, thì giờ đây “nếp nghĩ, nếp làm” cũng đã thay đổi. Ai cũng hiểu rằng, độ che phủ phù hợp của cây rừng sẽ là môi trường tốt nhất để các loại thủy sản sinh sống và phát triển. Dưới tán rừng không chỉ là nguồn thức ăn tự nhiên rất phong phú, mà còn là nơi cư trú, ẩn náu an toàn cho vật nuôi, nhằm tránh các loại địch hại tấn công.

Nhằm khai thác tiềm năng và lợi thế của địa phương để nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm thủy sản, trong những năm qua, Cà Mau đã nhận được sự hỗ trợ từ nhiều dự án của các tổ chức quốc tế để khôi phục rừng ngập mặn và giúp người dân phát triển nuôi trồng thủy sản dưới tán rừng. Từ năm 2013, Dự án Nuôi tôm sinh thái có chứng nhận quốc tế, do Tổ chức Phát triển Hà Lan thực hiện đã hỗ trợ cho hơn 740 hộ dân sản xuất trong rừng phòng hộ Nhưng Miên, được xem là mô hình sản xuất bền vững được các ngành, các cấp ở tỉnh Cà Mau đặc biệt quan tâm.

Với hình thức nuôi tôm sinh thái, người sản xuất chỉ đầu tư con giống sạch bệnh để thả nuôi mật độ thấp dưới tán rừng mà không phải bổ sung thêm thức ăn. Mặt khác, bà con chỉ sử dụng các chế phẩm sinh học để quản lý môi trường nên không gây ô nhiễm và chi phí thấp hơn so với quy trình nuôi tôm thông thường. Sản phẩm tôm thu hoạch được chứng nhận sạch, an toàn sẽ được các công ty chế biến thủy sản bao tiêu cao hơn giá thị trường 10%. Đây cũng là động lực để bà con yên tâm sản xuất và có trách nhiệm hơn trong công tác bảo vệ và phát triển rừng ngập mặn.

Theo ông Mã Huy, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông, Khuyến ngư tỉnh Cà Mau, đến nay toàn tỉnh đã có hơn 30.000 ha nuôi thủy sản dưới tán rừng, trong đó gần 14.000 ha được công nhận nuôi tôm sinh thái. Qua đó, hàng chục ngàn ha đất rừng cũng được khôi phục và trồng mới. 

Theo kế hoạch từ nay đến năm 2025, toàn tỉnh Cà Mau sẽ tiếp tục mở rộng diện tích có chứng nhận tôm sinh thái đạt khoảng 35.000 ha. Đây không chỉ là chiến lược phát triển bền vững của ngành thủy, từng bước nâng cao đời sống cho người dân, mà còn khôi phục lại rừng và góp phần bảo vệ môi trường sinh thái thiên nhiên ngày càng tốt hơn.